Cicourèio
Cichorium intybus
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Cicòri, Cicòri-fèr, Cicourèio-amaro, Cicourèio-de-la-bono, Sautourno.
Noms en français : Chicorée amère, Chicorée sauvage.
Descripcioun :La cicourèio, forço couneigudo peréu souto lou noum de cicòri, es uno planto fèro di flour bluio estacado tout de long de la cambo. En ivèr, li fueio en rouseto soun coumpausado d'une seguido de tros coume de triangle (fotò).
Usanço :Ei di proun acampado coume ensalado champanello que s'atrobo eisa dins lis ermas e long di camin, basto de cerca li vièii cambo (fotò). A un goust un pau amar, èi mai goustado quouro la sablo la cuerb e vèn un pau blanco. Recoumendado pèr bèn digeri, li racino soun richo en inulino, bono contro trop de graisso dins lou sang e mai.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cichorium
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Liò : Champ
- Camin
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Cichorium intybus L., 1753
Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753